دلایل ابتلای زنان به افسردگی پس از زایمان

در اولین روزها و هفته های پس از زایمان، مادر ممکن استاحساسات مختلفی را تجربه کند. او ممکن است احساسات مختلفی از جمله ترس، شادی،خوشبختی یا احساسات ناخوشایندی از جمله غم و اندوه را تجربه کند که افسردگی پس اززایمان را به وجود بیاورد.

با به دنیا آمدن نوزاد، ممکن است مادر به دلیل تغییراتهورمونی دچار استرس و اضطراب هایی شود که پیش درآمدی برای افسردگی پس از زایماناست احساسات بد و گریه کردن بعد از زایمان نوعی حالت افسردگی به مادر داده و ممکناست این حالات در عرض مدت زمان کوتاهی کاهش یابد.

حتما بخوانید : افسردگی پس از زایمان | دلایل ابتلای زنان به افسردگی پس از زایمان ونقش همسر در درمان آن

ادامه مطلب

در واقع باید گفت که این نوع افسردگی و بروز غم و غصه اغلببر اثر تغییرات هورمونی چشمگیری است که افسردگی پس از زایمان تشدید می شود. حدودیک تا هفت زن پس از زایمان ممکن است دوران افسردگی را داشته باشد. این زنان، اغلبدچار احساس ناراحتی، اضطراب یا نگرانی هستند که می تواند برای ارتباط با کودک کمیمشکل ساز باشد. در صورتی که افسردگی پس از زایمان طولانی مدت شده و تشدید پیداکند، می تواند بر توانایی مادر در انجام کارهای روزمره توجه و مراقبت از کودکتاثیرگذار باشد.

حتما بخوانید : علائم افسردگی - ۱۰ نشانه که نباید از کنار آنها ساده گذشت

با توجه به نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری افسردگی پساز زایمان (CDC)،بیست درصد از مادران جدید یک یا چند علائم افسردگی پس از زایمان را تجربه می کنند.

گرفتگیخلق پس از زایمان (Baby Blues)

گرفتگی خلق یا Baby Blues نوعی افسردگی خفیف است و چند روز تا یک هفته پس از زایمان ادامه دارد، ولیهیچگاه بیش از دو هفته طول نمی کشد. مادرانی که دچار این ناراحتی می شوند ممکن استزیاد گریه کنند و مضطرب به نظر برسند و یا حتی قادر به خوابیدن نباشند. اکثر آنهاپس از کمی استراحت و هنگامی که اطرافیان در نگهداری نوزاد به او کمک می کنند و یاحتی پس از یک گریه طولانی متعاقب استرس و هیجان زایمان، احساس بهتری خواهند داشت.

حتما بخوانید : افسردگی چیست و راه درمان

افسردگی پس از زایمان

اگر ناراحتی و تنگی خلق پس از حدود دو هفته برطرف نشود،ممکن است علت آن افسردگی بعد از زایمان باشد. 10 تا 20 درصد مادران پس از زایمان،دچار افسردگی می شوند که ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد. در رابطه با علت ایناختلال، هنوز کارشناسان به یک نظریه قطعی نرسیده اند، اما معتقدند عوامل هورمونی،بیوشیمیایی، محیطی، روانشناسی و ژنتیک در ایجاد آن دخالت دارند. افت سطح هورمون هابلافاصله پس از زایمان نیز ممکن است تا حدی بر این امر مۆثر باشد. مراقبت از نوزاددر عین حال که موجب خرسندی است، ممکن است فشار زیادی بر مادر، بخصوص آنهایی کهبرای اولین بار بچه دار شده اند، وارد بیاورد.

حتما بخوانید: ۱۵ روش تست بارداری در خانه

عوامل ابتلا به افسردگی پس از زایمان

·     سابقهابتلا به افسردگی یا سایر اختلالات روانی در خود فرد یا افراد خانواده و یا بروزحملات اضطراب در دوران بارداری

·     بارداریبدون برنامه ریزی قبلی

·     عدمحمایت همسر

·     وجودمشکلات زناشویی

·     وجودمشکلات مالی

·     بروزتغییرات جدی در زندگی، همزمان با تولد نوزاد مثل نقل مکان یا از دست دادن شغل

·     سابقهوجود سندرم پیش از قاعدگی شدید

·     وجودعوارض زایمان

·     سابقهمشکلات شدید در کودکی، نظیر از هم پاشیدگی خانواده

با این حال به خاطر داشته باشید که صرف وجود این عوامل،دلیل بروز افسردگی پس از زایمان نیست. بسیاری از خانم ها که دارای چندین عاملخطرزا هستند هرگز دچار افسردگی نمی شوند و بالعکس افرادی نیز با یک یا دو عاملخطرزا و یا حتی بدون هیچ گونه عامل خطرزا به افسردگی شدید مبتلا می شوند.

علائم افسردگی پس از زایمان

پزشک شما بهتر از هر فرد دیگری تشخیص خواهد داد که شما دچاراین اختلال شده اید یا خیر. خودتان نیز ممکن است متوجه علائمی شوید که عبارتند از:

·     بیخوابی

·     تمایلبه گریه یا اندوه شدید که تمام روز ادامه داشته باشد

·     کاهشعلاقه نسبت به انجام بسیاری از فعالیت ها

·     اشکالدر تمرکز حواس

·     تغییراشتها

·     اضطراب

·     اختلالاتخلق و تحریک پذیری

·     احساسگناه شدید

·     حملاتپانیک (علائم آن عبارتند از افزایش ضربان قلب، سرگیجه، منگی، احساس وقوع یک اتفاقناگوار)

·     افکارخودکشی

·     احساسافسردگی و غم و اندوه به مدت چند هفته یا بیشتر

·     احساسو میل به  جدا شدن از خانواده و دوستان

·     عدمعلاقه به فعالیت های زنانه از جمله رابطه جنسی و نزدیکی

·     تغییراتزیاد در مصرف مواد غذایی و عادات خواب

·     احساسخستگی بیشتر در طی روز

مهم است که تفاوت بین تغییرات طبیعی روحی به دنبال تولدنوزاد را با حالاتی که نیاز به درمان دارد، بدانید. تنها احساس شما نیست که نشانمی دهد مشکلی وجود دارد، بلکه شدت و تعداد دفعات آن احساس و مدتی که طول می کشدبسیار حائز اهمیت است. به عبارت دیگر بسیاری از مادران در طول ماه های اول پس ازتولد نوزاد، احساس اندوه و اضطراب دارند. ولی اگر شما تمام روز در حال گریه کردنهستید و این حالت چند روز متوالی طول می کشد و نیز دچار حملات پانیک می شوید،حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. در موارد شدیدتر افسردگی پس از زایمان، نوعیبیماری مرتبط با سلامت روانی ایجاد می شود که وضعیتی نادر و جدی بوده و شامل علائمتوهم زا (مشاهده یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارد)، پارانویا و گاهی اوقات افکارمربوط به آسیب رساندن به خود و دیگران است. برخی از مادران هم به طور مکرر در پیآسیب رساندن به فرزندان خود هستند. در صورتی که پس از زایمان به افسردگی حاد یاخفیف دچار شدید بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرده و این وضعیت درمان شود.

حتما بخوانید: روابط زناشویی در دوران بارداری

افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد

اگر چه در هفته های اول پس از زایمان، مادران ممکن استتغییرات خلق و خوی مختلفی را تجربه کنند اما در بعضی از زنان این علائم ممکن استپایدار و شدید باشند و گاه می تواند نشانه ای از افسردگی پس از زایمان باشد. درصورت بهبودی زودهنگام افسردگی پس از زایمان، مشکل خاصی به وجود نیامده و جای هیچگونه نگرانی نیست. شناخت علائم افسردگی بعد از زایمان بسیار مهم است، به طوری که پزشکانبا شناخت علل و علائم  قادر به ارائه درمانمناسب و بدون تأثیرگذاری منفی در مراقبت از نوزاد خواهند بود.

در طی تحقیقاتی در مورد مدت زمان افسردگی پس از زایمان،محدودیت های موجود در افسردگی بعد از زایمان و پیامدهای ناشی از آن در مدت زمانمشخصی مورد ارزیابی قرار گرفت. با وجود اینکه مطالعات مختلف در مورد علائم افسردگیپس از زایمان نشان داده است که این علائم در طول زمان کاهش می یابد، اما گاهیاوقات تشدید علائم  و تداوم افسردگی هممشاهده شده است.

به طور کلی، بررسی ها نشان داده است که ۳۸٪ زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان علائممزمن و طولانی مدت را تجربه می کنند. ۵۰ درصد از زنانی که مراقبت های پزشکی مناسبی دریافت کردند هم پس از یک سالرو به بهبودی رفتند. این بررسی همچنین نشان داده است که زنانی که هیچ گونه درمانبالینی دریافت نکردند، تا سه سال پس از زایمان همچنان افسرده بودند.

به طور کلی می توان گفت که افسردگی پس از زایمان معمولا در ۴ تا ۶ هفته اول پس از زایمان اتفاق می افتد و بعید نیست که خود به خود بهتر شدهو بهبود پیدا کند. علائم افسردگی بعد از زایمان ممکن است در چند هفته اول پس اززایمان شروع شود و گاهی اوقات این علائم حتی تا چند ماه پس از تولد نوزاد شروعنشود.

حتما بخوانید: مصرف داروی ضد حساسیت در دوران بارداری

پیشگیری از افسردگی پس از زایمان

شما می توانید در دوران بارداری اقدامات مهمی را انجام دهیدتا احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید:

با تمام پزشکان و دست اندکارانی که در دفعه قبل به شما کمککردند تماس بگیرید. این افراد ممکن است شامل پزشک شخصی شما، درمانگر شما و یاروانپزشک شما باشند. موضوع را با آنها در میان بگذارید و راه حلی را برگزینید کهمورد موافقت همه باشد.

اگر افسردگی شما با دارو کاملا درمان شده است، می توانیدبلافاصله بعد از زایمان از همان داروها استفاده کنید (البته تحت نظر پزشک). نشانداده شده است که این عمل احتمال عود را به نحو شگرفی کاهش می دهد.

بعضی از خانم ها ترجیح می دهند که صبر کنند و احساسات خودرا بسنجند و فقط در صورت بروز علائم دارو مصرف کنند. با این حال زمانی که علائمبروز می کنند، درمان بیماری سخت تر خواهد بود.

با همسر خود در رابطه با مشکل خود صحبت کنید.

یک برنامه حمایتی ایجاد کنید. چه کسی باید به شما کمک کند؟مادر؟ مادر شوهر؟ پرستار بچه؟ سایر دوستان یا اعضای خانواده؟

از بروز هر گونه خستگی یا استرس بپرهیزید.

استراحت کافی، غذای مناسب و ورزش را فراموش نکنید.

از کار بیش از حد بپرهیزید، چه در دوران بارداری و چه پس اززایمان. فعالیت بیش از حد شما را خسته می کند و احتمال بروز افسردگی را افزایش میدهد.

حتما بخوانید: دیابت بارداری | ۹ نشانه دیابت بارداری و راه های درمان آن

درمان افسردگی پس از زایمان

درمان افسردگی بعد از زایمان به کمک دارو های ضد افسردگی ومشاوره انجام می شود. زنانی که افسردگی بعد از زایمان آنها خفیف است ممکن است تنهابا مشاوره درمان شوند. اما در بسیاری از موارد هر دو روش مشاوره و دارو های ضدافسردگی لازم می شود. تصور می شود که برخی از دارو های ضد افسردگی برای مادرانی کهبه نوزاد شیر خودشان را می دهند، بی خطر باشد. سعی کنید از این قضیه که شما به اینبیماری مبتلا شده اید نسبت به خودتان احساس بدی نداشته باشید. این به این معنینیست که شما مادر بدی هستید. بسیاری از زنان از افسردگی بعد از زایمان رنج میبرند. کمی زمان می برد اما شما با استفاده از روش های درمانی به مرور بهبود مییابید.

مادرانی که در دوران بارداری ورزش هایی مانند یوگا انجام میدهند کمتر دچار افسردگی نیز می شوند. استراتژی های زیر می تواند در کاهش استرستاثیر گذار بوده و توصیه می شود به عنوان راه های درمانی در نظر گرفته شود:

تغییرات در شیوه زندگی می تواند به کاهش برخی نشانه هایافسردگی پس از زایمان کمک کند.

خواب کافی، فعالیت، ورزش، یوگا و زمان کافی برای تمرینآنها، قرار گرفتن در محیطی با حمایت خانواده و دوستان، مصرف مواد غذایی مناسب، قرارگیریدر کنار فرزند و مراقبت از او و همچنین کمک گرفتن از گروه های پشتیبانی کننده ازطرف بیمارستان ها، متخصصان بهداشت زنان و قرارگیری در محیطی برای به اشتراک گذاشتناحساسات خود با حمایت دیگر زنان که می تواند بسیار موثر باشد.

حتما بخوانید: تفسیر آزمایش دفع پروتئین در بارداری یا مسمومیت بارداری

درمان گیاهی افسردگی پس از زایمان

راه های بسیاری برای درمان اختلالات خلقی و اضطراب پس اززایمان وجود دارد، از جمله درمان فردی، گروه های حمایت کننده، داروها، درمان ضدافسردگی و تغذیه با شیر مادر، استراحت، طب سوزنی، تغذیه مناسب مادر، کمک در حفظمسئولیت های خانگی، برقراری ارتباط با خانواده و دوستان و ورزش. علاوه بر این، راههای درمانی برای کاهش خطرات و درمان افسردگی پس از زایمان می توان از گیاهاندارویی و مکمل ها برای مبارزه با این اختلالات استفاده کرد.

گیاهان

توجه داشته باشید که برای درمان گیاهی، در صورتی که در حالمصرف داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای تجویزی هم هستید، به منظور جلوگیری ازتداخل مصرف داروهای گیاهی با این داروها، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

گیاه پنج انگشت Vitex: به تحریک تولید پروژسترون کمک می کند و چرخه هورمونی را متعادل می کند.

این گیاه کمک می کند تا تولید پروژسترون تحریک شده و چرخههورمونی تراز شده و استرس کاهش پیدا کند. متخصصان طب سنتی چینی درمان گیاهی رابرای افسردگی پس از زایمان بسیار موثر می دانند.

گیاه مریم گلی: جوشانده گیاهانی مانند مریم گلی و مرکباتباعث افزایش روحیه می شود، بنابراین استفاده از این اسانس ها در روغن ها با ماساژو حمام بسیار تاثیرگذار است.

شما همچنین می توانید چند قطره از این اسانس های گیاهی وروغن ها را روی دستمال کاغذی چکانده و درون بالش خود قرار دهید

مکمل ها

مصرف اسیدهای چرب امگا ۳، در انواع مواد غذایی مانند ماهی باعث کاهشالتهاب شده و در پیشگیری و درمان افسردگی موثرند. برای مصرف مکمل حتما به دوزمصرفی آن توجه کنید.

مصرف ویتامین D یادرمان  با نورخورشید

تغذیه با شیر مادر

مصرف کلسیم و منیزیم

مصرف اسید فولیک از طریق مواد غذایی یا ویتامین

حتما بخوانید: نقش دارو در جلوگیری از افسردگی و استرس پس از سانحه

غذایمفید برای کاهش افسردگی پس از زایمان

برای اینکه پس از زایمان دچار افسردگی نشوید، ماهی بخورید.

تحقیقات نشان می دهند که بسیاری از زنان باردار دچار کمبود اسیدهای چربامگا- 3 هستند. بر اساس مطالعات انجام شده در دانشگاه مونترال و مرکز تحقیقات مادرو کودک، کمبود امگا- 3 یکی از عوامل اصلی در بروز افسردگی پس از زایمان است.

زنان در سنین باروری بیشتر از سایر افراد در معرض خطرافسردگی هستند و تولد کودک این بیماری را در زنان آسیب پذیر تشدید می کند. این نوعافسردگی با اختلال در وضعیت سلامتی مادر و همچنین کودک او مرتبط  است. در تحقیقات اخیر مشخص شده است که بینبارداری، میزان امگا- 3 و واکنش شیمیایی که منجر به تولید سروتونین در مغز می شودارتباط وجود دارد. سروتونین ماده ای است که در تنظیم خلق و خو نقش دارد.

از آن جایی که امگا- 3 از مادر به جنین و همچنین از طریقشیر به نوزاد منتقل می شود، میزان این اسید چرب در دوران بارداری و حداقل 6 هفتهپس از زایمان به شدت کاهش می یابد. مشکل دیگر این است که اغلب افراد از جمله زنانباردار و شیرده به میزان کافی امگا- 3 دریافت نمی کنند. بنابراین یکی از راه هایپیشگیری و کنترل افسردگی پس از زایمان این است که به مادران توصیه کنیم در دورانبارداری و شیردهی به میزان کافی از اسیدهای چرب امگا- 3 استفاده کنند.

ماهی ها به ویژه ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین و قزلآلا، گردو، دانه کتان و شاهدانه از منابع خوب اسیدهای چرب امگا- 3 به شمار می روند.

جامعهسلامت

‍